“Agatka, czyli przyjazd Pana” – opera komiczna w trzech aktach J.D. Hollanda, w reżyserii Eweliny Pietrowiak, pod kierownictwem muzycznym Marka Toporowskiego zostanie zaprezentowana w 15 lipca 2012, o godz. 19.00 na dużej scenie Tarnowskiego Teatru im. Ludwika Solskiego. Bilety w cenie 30 zł.
Opera komiczna „Agatka, czyli przyjazd pana” to pierwsza polska opera klasyczna, a wystawienie w ramach dyplomu Wrocławskiej Akademii Muzycznej jest pierwszym od XIX wieku – mówi Ewelina Pietrowiak, reżyserka spektaklu. – W obsadzie znaleźli się studenci wydziału wokalnego WAM. Akcja w oryginalnym dziele ma miejsce na wsi. W naszej realizacji przenieśliśmy ją do pegeeru. Co ważne, studenci mieli szanse zagrania pełnych ról – poza partiami śpiewanymi w spektaklu znajdują się też partie mówione, więc jest to również solidny kawałek teatru dramatycznego. Chociaż opera zwykłemu widzowi może kojarzyć się z powagą – „Agatka…” jest przedstawieniem pełnym humoru, energetycznym. Aktorzy mówią wiejską gwarą, przełożoną na współczesny język ze staropolskiego. „Agatka…” to niepowtarzalna okazja zobaczenia opery z orkiestrą i świetnymi śpiewakami na scenie Teatru im. Ludwika Solskiego. Każdy z widzów na pewno znajdzie swój hitowy numer, który będzie nucił jeszcze długo po zakończeniu spektaklu.
“Agatka” jest jednym z pierwszych dzieł w polskiej literaturze operowej. Autorem libretta jest książę Maciej Radziwiłł, magnat żyjący w latach 1749-1800, w latach 1786-1795 podkomorzy wielki litewski. Autorem muzyki jest Jan Dawid Holland (1746-1827), pochodzący z Hamburga kapelmistrz nieświeski, nadworny muzyk Radziwiłłów. Sztuka została skomponowana na uświetnienie pobytu w Nieświeżu ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jej prawykonanie odbyło się 17 września 1784 roku, w Nieświeżu, pod dyrekcją Gioacchino Albertiniego, włoskiego kompozytora, dyrygenta kapeli dworskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Tematyka utworu jest odbiciem modnej w czasach panowania naszego ostatniego króla tendencji do kierowania uwagi w stronę niższych warstw społecznych, ich obyczajów, języka, kultury. Bohaterowie to para wywodząca się z gminu, kochankowie, których kruche szczęście spoczęło w rękach pana – dziedzica. Ten sprawiedliwie nagradza i karze swych poddanych według ich zasług i przewinień, nie bacząc na ich pochodzenie. Jest to pierwsza klasyczna polska opera oparta na motywach polskich tańców narodowych: krakowiaka, oberka i poloneza. W instrumentacji słychać wpływy szkoły północnoniemieckiej. Agatka jest również uznawana przez Białorusinów za ich własną operę narodową (Nieświeżu znajduje się obecnie na terenie Białorusi). Istnieje wersja libretta w języku białoruskim.
Rękopis dzieła był przechowywany w Teatrze Wielkim w Warszawie, jednakże spłonął w trakcie pożaru teatru we wrześniu 1939 r. W Nieświeżu zachował się jednak odpis partytury, na podstawie którego wydano na Białorusi partyturę oraz wyciąg fortepianowy w języku białoruskim z dodanym librettem w języku polskim. W czasach saskich Agatka była wykonywana w Warszawie, Lublinie, Lwowie i cieszyła się wielkim powodzeniem szlachty. Potem odeszła w zapomnienie. Po II wojnie światowej wystawiono ją tylko raz w wersji koncertowej wraz z dialogami 8 maja 2003 roku na Zamku Królewskim w Warszawie pod dyrekcją Marka Toporowskiego.
reżyseria i scenografia: Ewelina Pietrowiak
asystent reżysera: Maja Słoniowska
dyrygent: Marek Toporowski